ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ & ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2016

Διάκληση του Αγίου Ευθυμίου στη Σωτήρα Τρικάλων(20 φωτό)




Διάκληση του Αγίου Ευθυμίου στη Σωτήρα Τρικάλων

Το έθιμο έχει την προέλευση του σε πανάρχαιες εποχές, στα προχριστιανικά χρόνια όπως αναφέρουν διάφοροι μελετητές του. Απαντάται με διάφορες παραλλαγές στα περισσότερα διαμερίσματα του ελλαδικού χώρου. Η Ορθόδοξη εκκλησία προσπάθησε να το απαγορεύσει μάταια και τελικά το προσάρμοσε στη χριστιανική παράδοση και λατρεία.
Πιστεύεται επίσης ότι έχει τις ρίζες στις Αγάπες, στα κοινά συσσίτια των πρώτων χριστιανών. Η παράδοση συσχετίζει την αρχή του εθίμου με κάποιο σημαντικό γεγονός, όπως με την ανέγερση ναού, με κάποιο θαύμα, με το πέρασμα άγιας εικόνας, ή των λειψάνων του αγίου. Ικανοποιούσε την ανάγκη των κατοίκων να επικοινωνήσουν, να γνωριστούν, να συμφωνήσουν, να χαρούν και να διασκεδάσουν. Και δεν είχε τίποτε να ζηλέψει από το πανηγύρι της Μεταμόρφωσης στις έξη Αυγούστου, παρά μόνον τις καιρικές συνθήκες. Τελάλης ανακοίνωνε το πανηγύρι της διάκλησης στην αγορά των Τρικάλων και κατέφθαναν  οι συγγενείς από την παραμονή, για να ξενυχτήσουν τον άγιο, για να ανάψουν στη χάρη του ένα κερί, να κάνουν το τάμα τους, να ξεπονέσουν το σόι τους, να φάνε λίγο κοψίδι και να κάνουν κανένα προξενιό. Στη διάκληση που η έννοια της λέξης είναι πρόσκληση, ήταν όλοι προσκεκλημένοι και φιλοξενούμενοι του εορτάζοντος αγίου. Την ημέρα της διάκλησης γινόταν δημοπρασία για το ποιός θα σηκώσει το ύψωμα και θα κρατήσει την εικόνα. Έλεγε ο ένας, δίνω 20 κιλά σιτάρι, ο άλλος 30 ο άλλος 40 ο πρώτος 50 κλπ.  Έλεγαν φέτος έχω τάμα να σηκώσω εγώ το ύψωμα και να κρατήσω την εικόνα του Άη Θυμιού. Βέβαια δεν έλειπαν και τα ευτράπελα. Έτσι ένας δικός μας, νέος γαμπρός σε διπλανό χωριό ανέβασε την τιμή στα 75 κιλά σιτάρι και πήρε αυτός τα δικαιώματα του υψώματος και της εικόνας. Όταν μετά από μέρες οι επίτροποι του ζήτησαν να εκπληρώσει το τάμα και να φέρει το σιτάρι,  φτωχός ών ο καημένος δεν είχε να ταίσει την οικογένεια του απάντησε, τις σας νοιάζει εσάς; τα έχω κανονίσει με τον άγιο. Έτσι σιγά σιγά περνούσε το τάμα από τον ένα στον άλλο.  Πέρα από το ύψωμα οι χωριανοί  πρόσφεραν στον άγιο  ζώα (συνήθως πρόβατα)  τα οποία σφάζονταν στον περίβολο του ναού χωρίς κάποιο ιδιαίτερο τελετουργικό, αλλά και ψωμί κουλούρες, πίτες, μπλιγούρι, τραχανά, τυρί, ενώ το τάμα κάποιων ήταν να βοηθήσουν στην ετοιμασία και στο μαγείρεμα. Και ο Άγιος πρόσφερε με τη σειρά του το τραπέζι στους προσκυνητές και πιστούς.
Το φαγητό σερβίρονταν πάνω σε τάβλες μετά την αρτοκλασία έξω στο προαύλιο της παλιάς εκκλησίας και μπροστά στο παλιό δημοτικό σχολείο. Ευλογούσε ο ιερέας, κάθονταν πρώτα στην τάβλα οι φιλοξενούμενοι, μετά οι γεροντότεροι και μετά όλοι οι άλλοι. Μετά το φαγητό ακολουθούσαν τραγούδια της τάβλας και έπειτα  χορός. Ήταν το δεύτερο πανηγύρι του ναού, το πανηγύρι της διάκλησης.
Την ημέρα της διάκλησης γινόταν και η παραλαβή των κλειδιών της εκκλησίας από τους νέους επιτρόπους.

Το έθιμο που έρχεται ίσως από τα βάθη των αιώνων στο χωριό μας, διακόπηκε το 1950 (επί παπα-Θύμιου Παπαευθυμίου) και άρχισε να τελείται τα τελευταία χρόνια

Σαν σήμερα 20 Ιανουαρίου .... 1968 συγχαρητήρια αρραβώνων του ...